Nghệ sĩ Bo Bo Hoàng – biểu tượng của sân khấu tuồng cổ

Tại Hội Sân Khấu TP HCM, nghệ sĩ Bo Bo Hoàng vẫn đều đặn đến để nhận tiền trợ cấp cho nghệ sĩ nghèo. Dù đã ngoài 70 tuổi, bà vẫn miệt mài giữ lửa cho nghệ thuật tuồng cổ.

Nghệ sĩ Bo Bo Hoàng

## Sự nghiệp sân khấu của Bo Bo Hoàng

Nghệ sĩ Bo Bo Hoàng là người từng đoạt Huy chương vàng danh giá giải Thanh Tâm năm 1965. Gần 60 năm trôi qua kể từ thời khắc vàng son ấy, bà vẫn “cháy” trên từng tấm chiếu hát, từng đêm chầu đình, như một chiến binh bền bỉ không mỏi mệt vì tình yêu với sân khấu cải lương tuồng cổ.

Bà cho biết, vào mùa hát chầu rồi, có nơi mời đi thì bà xách cái giỏ “đồ hát” (phục trang, son phấn, đạo cụ…) đã chuẩn bị và lên đường. Vai gì cũng hát, từ vai mụ đến vai đào lẵng, vai nữ tướng, vai kép lão. Miễn là được gặp khán giả, được cười đùa với đồng nghiệp và ăn cơm Tổ cùng với các đám hát cúng đình, vậy là hạnh phúc lắm.

## Bo Bo Hoàng và cột mốc đáng nhớ của giới tuồng cổ

Giải Thanh Tâm dành cho nghệ sĩ sân khấu cải lương là cột mốc vinh quang của nhiều nghệ sĩ tài danh, với bà giải thưởng này còn là dấu ấn khẳng định tài năng và tâm huyết. Trong thời kỳ mà nghệ sĩ tuồng cổ ít được vinh danh hơn các đồng nghiệp cải lương, chiến thắng của bà được xem là một cột mốc đáng nhớ cho giới tuồng cổ.

Nghệ sĩ Bo Bo Hoàng và NSƯT Vũ Linh

## Vai thích nhất trong chương trình “Làn điệu phương Nam”

Cách đây không lâu, bà tham gia vở “Bà bầu liều mạng” của đạo diễn Thanh Hiệp tại Nhà hát Thành phố. “Vai bà bầu đi tìm những anh kép trẻ để thế vai khi ngôi sao bỏ sân khấu, rồi bất ngờ phát hiện anh nhắc tuồng của đoàn hát rất hay, thế là có người hóa thân vai chánh, bà bầu quá liều nhưng lại làm nên chuyện. Vở này Thanh Hiệp sáng tác và đạo diễn, là vai tôi thích nhất trong chương trình “Làn điệu phương Nam” diễn tại Nhà hát TP do Sở VHTT TP HCM thực hiện” – NS Bo Bo Hoàng kể lại.

## Nghệ nhân chế tác mũ mão

Không chỉ diễn, NS Bo Bo Hoàng còn là một trong số ít nghệ nhân hiện nay còn duy trì nghề chế tác mũ mão, trang phục tuồng cổ và cải lương. Từng chiếc mão vua, áo tướng, đai ngọc… được bà cặm cụi làm bằng tay, tỉ mỉ từng đường kim, miếng dán.

Nghệ sĩ Bo Bo Hoàng chế tác mũ mão

## Lửa nghề vẫn cháy

Ở tuổi hơn 70, nghệ sĩ Bo Bo Hoàng vẫn đều đặn đi hát chầu cúng đình – một loại hình biểu diễn truyền thống mang tính tâm linh – tại các đình làng khắp TP HCM và các tỉnh miền Tây. Hễ đến mùa lễ Kỳ Yên, đình nào cần là bà lại khăn gói đi hát, chẳng quản nắng mưa hay xa xôi.

NSND Đinh Bằng Phi nhận xét: “Bo Bo Hoàng – một người giữ lửa chân thành, không cần ánh hào quang, nhưng đủ để soi rọi cả một góc trời tuồng cổ Việt Nam”.

Khoảnh khắc con gái nghệ sĩ Bình Tinh tỏa sáng trên sân khấu

Nghệ sĩ Bình Tinh và con gái – diễn viên nhí Bella

Tối 21-6, tại Sân khấu Nghệ thuật Trương Hùng Minh, khán giả đã được chứng kiến một khoảnh khắc xúc động khi diễn viên nhí Bella – con gái của nghệ sĩ Bình Tinh – bất ngờ thay mẹ đảm nhận vai chính Công chúa Mũi To trong vở “Công chúa Mũi To và Vương quốc Meo Meo”.

Không một buổi tập nào trước đó, Bella đã lặng lẽ ngồi theo dõi mẹ mình tập luyện và biểu diễn trong các suất trước. Khi Bình Tinh bất ngờ không thể tiếp tục vai diễn, cả ê-kíp đã phải đưa ra một quyết định “cân não” để bé Bella thử sức.

NSƯT Minh Nhí và NS Bình Tinh tại sân khấu Nghệ thuật Trương Hùng Minh

Bella đã thể hiện xuất sắc vai diễn của mình, khiến nghệ sĩ Bình Tinh không khỏi xúc động và tự hào. “Không tập dù một buổi, chỉ ngồi xem mẹ diễn mà hôm nay Bella đã thay thế mẹ đảm nhận vai chính xuyên suốt từ đầu đến cuối. Hú hồn chứ không phải giỡn chơi…”, nghệ sĩ Bình Tinh chia sẻ.

Không chỉ khiến mẹ mình “tụt xuống đào nhì” trong tuần tới, Bella còn nhận về “cơn mưa lời khen” từ đồng nghiệp cho đến khán giả. “Tất cả ông bà, cô chú, anh chị nghệ sĩ trong đêm diễn đều nói Bella không sót một chi tiết nào trong vai, thuộc kịch bản chắc còn hơn mẹ”, Bình Tinh cho biết thêm.

Từ trái sang: Diễn viên nhí Bella, mẹ của NSND Hữu Quốc và NS Bình Tinh trong hậu trường sân khấu Nghệ thuật Trương Hùng Minh

Khoảnh khắc con gái lần đầu bước ra ánh đèn sân khấu chuyên nghiệp đã khiến trái tim người mẹ vừa thắt lại, vừa nở rộ tự hào. “Sau một đêm chính thức tụt xuống đào nhì, mất vai, thiệt là thê thảm. ka ka.”, NS Bình Tinh dí dỏm kết lại dòng cảm xúc của mình.

Nhiều nghệ sĩ bày tỏ hy vọng rằng sự góp mặt của những gương mặt diễn viên nhí như Bella và Yuri sẽ là nơi đào tạo nhiều hạt nhân nhí cho sân khấu. NSƯT Minh Nhí – người dìu dắt cả Bình Tinh lẫn thế hệ diễn viên trẻ đến với sân khấu kịch – chỉ nhẹ nhàng cười và nói: “Tôi chỉ mong sau đêm nay, Bình Tinh sẽ ‘chịu khó’ chia vai nhiều hơn cho con gái.”

NS Bình Tinh và con gái – diễn viên nhí Bella trong vở “Xử án Phi Giao”

Bella, tên thật là Cát Tiên, đã bắt đầu tham gia biểu diễn cùng mẹ trên sân khấu Huỳnh Long từ khi còn nhỏ. Cô đã đóng nhiều vai nhỏ trong các vở cải lương, thể hiện tiềm năng nghệ thuật của mình.

Nghệ sĩ hát bội Lê Hữu Lập

Nghệ sĩ hát bội Lê Hữu Lập – Một đời son sắt với sân khấu truyền thống. Giới nghệ thuật truyền thống Việt Nam vừa mất đi một nghệ sĩ tài hoa và giàu tâm huyết.

Nghệ sĩ hát bội Lê Hữu Lập, tên thật là Nguyễn Hữu Lập, sinh năm 1943, đã qua đời vào ngày 28-4 vừa qua, hưởng thọ 83 tuổi. Sự ra đi của ông là mất mát to lớn đối với nền sân khấu hát bội và tuồng cổ Việt Nam.

Cuộc đời gắn bó với nghệ thuật hát bội

Nghệ sĩ Lê Hữu Lập sinh ra trong một gia đình có truyền thống về hát bội. Ông bắt đầu bước lên sân khấu từ năm 12 tuổi dưới sự dẫn dắt của người cha, nghệ sĩ Lê Phước Hoài. Với nền tảng vững chắc từ gia đình và niềm đam mê mãnh liệt, nghệ sĩ Lê Hữu Lập đã nhanh chóng khẳng định tài năng của mình qua những vai diễn xuất sắc.

Nghệ sĩ hát bội Lê Hữu Lập chuẩn bị cho vai diễn

Di sản để lại cho nghệ thuật hát bội

Trong suốt hơn 60 năm gắn bó với sân khấu, nghệ sĩ Lê Hữu Lập đã để lại hàng trăm vai diễn kinh điển, hơn 500 kịch bản tuồng và một kho tàng tri thức quý báu về tuồng cổ. Ông chính là cầu nối giữa thế hệ nghệ sĩ xưa và lớp nghệ sĩ hôm nay, là người đã âm thầm giữ lửa cho một môn nghệ thuật dân tộc.

Trước khi qua đời, ông đã thể hiện tâm nguyện của mình bằng cách dành trọn bộ tư liệu quý giá để trao tặng cho đình Thắng Tam (Vũng Tàu), nơi lưu giữ tinh hoa nghệ thuật truyền thống.

Nghệ sĩ hát bội Lê Hữu Lập và gia tài kịch bản hát bội, tuồng cổ

Tang lễ của nghệ sĩ Lê Hữu Lập được tổ chức tại nhà riêng ở đường Lý Thường Kiệt, phường 8, quận Tân Bình, TP HCM. Lễ động quan diễn ra lúc 6 giờ ngày 1-5, sau đó hỏa táng tại Bình Hưng Hòa.