Trong thời đại công nghệ số hiện nay, việc “bắt cóc online” tinh vi đã trở thành một vấn đề đáng quan ngại, đặt ra nhiều câu hỏi về sự kết nối trong gia đình và những rủi ro tiềm ẩn từ thế giới ảo. Những kẻ lừa đảo thường giả danh công an hoặc các cơ quan chức năng để gạt người dân và yêu cầu nạn nhân dàn dựng các kịch bản bắt cóc, tống tiền. Không gian mạng, vốn được coi là nơi học tập, kết nối và giải trí, đang dần trở thành một “vùng xám” chứa đầy những rủi ro không thể lường trước, đặc biệt là đối với trẻ vị thành niên.

Theo các báo cáo gần đây, việc sử dụng mạng xã hội trong giới trẻ đang trở nên phổ biến. Tại Mỹ, thống kê của Văn phòng Tổng Y sĩ cho thấy có đến 95% thanh thiếu niên từ 13-17 tuổi sử dụng mạng xã hội, và hơn một phần ba trong số họ sử dụng gần như liên tục. Tổ chức Common Sense Media cũng đưa ra số liệu vào năm 2025, khoảng 70% thanh thiếu niên Mỹ đã từng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để chia sẻ tâm sự. Đáng chú ý, hơn 30% trong số họ cho rằng họ cảm thấy thoải mái chia sẻ những câu chuyện nghiêm túc với AI hơn là với người thật.

Ở Việt Nam, báo cáo của UNICEF – Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc – vào năm 2022 chỉ ra rằng có đến 82% trẻ từ 12-13 tuổi và 93% trẻ từ 14-15 tuổi sử dụng Internet hàng ngày. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cảnh báo rằng thanh thiếu niên Việt Nam hiện đang sử dụng mạng xã hội trung bình từ 5-7 giờ mỗi ngày.

Chuyên gia giáo dục, Phó Viện trưởng Viện Học tập suốt đời Tống Liên Anh chia sẻ rằng sự đứt gãy trong kết nối gia đình trong thời đại mạng bùng nổ như hiện nay không còn là một điều hiếm lạ. Để giải quyết vấn đề này, chuyên gia Tống Liên Anh đưa ra lời khuyên cho các bậc phụ huynh: “Đôi khi, chỉ cần một bữa cơm không có điện thoại, một buổi tối đi bộ cùng nhau, hoặc cùng con xem lại một bộ phim cũ cũng có thể tạo nên sự kết nối. Tôi thường khuyên phụ huynh hãy học cách hỏi con về cảm xúc chứ không chỉ hỏi về điểm số hay thành tích. Một câu hỏi đơn giản như ‘Hôm nay con có vui không?’, ‘Có điều gì làm con mệt không?’ có thể mở ra cánh cửa để cha mẹ bước vào thế giới tâm tư đầy bí mật và xáo trộn của trẻ một cách rất tự nhiên.”

Chuyên gia giáo dục Tống Liên Anh cũng cho rằng thế giới mạng xã hội đang có sức hút lớn với trẻ. Trẻ em sẵn sàng chia sẻ suy nghĩ của mình với một người lạ trên mạng thay vì chia sẻ với bố mẹ. Mạng xã hội có nguy cơ tạo ra khoảng trống lớn giữa bố mẹ và con cái, đồng thời tạo ra chuỗi đứt gãy trong các mối quan hệ trong gia đình khi các thành viên đều muốn dùng điện thoại, lướt mạng hơn là cùng nhau chuyện trò.

Trong thời gian gần đây, một trào lưu mới đang lan rộng nhanh chóng trên các nền tảng mạng xã hội tại Việt Nam, thu hút sự quan tâm của nhiều người dùng. Đó là việc tạo ra những bức ảnh cưới “giả mà như thật” thông qua các ứng dụng chỉnh sửa ảnh. Với sự hỗ trợ của công nghệ, người dùng có thể dễ dàng tạo ra những bộ ảnh cưới độc đáo và hài hước mà không cần đến studio chuyên nghiệp hay những bộ trang phục cưới truyền thống.

Chỉ cần tải về một ứng dụng chỉnh sửa ảnh như Xingtu, người dùng có thể bắt đầu tạo ra những bức ảnh cưới của riêng mình. Quy trình thực hiện rất đơn giản: tìm kiếm từ khóa “chú rể” và chọn mẫu template đang thịnh hành. Ứng dụng sẽ tự động ghép khuôn mặt người dùng vào hình ảnh chú rể mặc vest trắng, tay cầm bó hoa cưới với ánh sáng lung linh như thể chụp tại phim trường chuyên nghiệp. Chỉ trong vài giây, một bộ ảnh cưới hoàn chỉnh được tạo ra mà không cần bất kỳ buổi chụp hình nào.

Không chỉ dừng lại ở việc ghép ảnh cá nhân, nhiều người dùng còn lồng ghép hình ảnh của bạn bè, người thân hoặc thậm chí thần tượng vào ảnh mẫu chú rể để tạo nên các tình huống hài hước và lan truyền trên các nền tảng như TikTok, Facebook, Instagram. Người dùng có tên tài khoản Nguyễn Hạnh còn tự tạo bộ ảnh cưới với người nổi tiếng, đi kèm lời chú thích như: “ngày em lấy chồng”; “chú rể trong mơ” để tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.

Ông Vũ Thanh Thắng – Giám đốc cấp cao AI, Công ty Cổ phần An ninh mạng SCS, nhận định rằng đây là ví dụ điển hình cho thấy người trẻ hiện nay không chỉ sáng tạo mà còn biết tận dụng công nghệ để tạo ra nội dung hấp dẫn, dễ lan truyền. Việc sử dụng các ứng dụng chỉnh sửa ảnh công nghệ cao không chỉ giúp người dùng trải nghiệm công nghệ AI trong chỉnh sửa ảnh mà còn phản ánh xu hướng cá nhân hóa nội dung giải trí – một phần tất yếu trong văn hóa mạng hiện đại.

Tuy nhiên, ông Thắng cũng lưu ý rằng trào lưu ghép ảnh cũng đặt ra một số lo ngại. Việc sử dụng hình ảnh người khác để ghép ảnh mà không có sự đồng thuận có thể vi phạm quyền riêng tư, thậm chí dẫn đến tranh cãi nếu bị sử dụng với mục đích chế giễu hoặc thương mại. Bên cạnh đó, một số ứng dụng chỉnh sửa ảnh nước ngoài vẫn tiềm ẩn nguy cơ thu thập dữ liệu người dùng, đặc biệt khi yêu cầu truy cập thư viện ảnh hoặc khuôn mặt.

Trào lưu chú rể vest trắng cầm hoa là một minh chứng rõ nét cho cách mạng xã hội biến nội dung giải trí cá nhân thành xu hướng cộng đồng. Nhưng phía sau những yếu tố thu hút là yêu cầu ngày càng cấp thiết về việc sử dụng công nghệ một cách văn minh, tôn trọng quyền hình ảnh và an toàn dữ liệu.