Một dự án văn hóa – nghệ thuật độc đáo và đầy cảm hứng vừa được giới thiệu bởi nhóm sinh viên Bút Team, ngành truyền thông & tổ chức sự kiện tại FPT Polytechnic TPHCM. Dự án ‘Họa tâm’ không chỉ đơn thuần là một đêm trình diễn nghệ thuật mà còn là một hành trình đưa người trẻ đến gần hơn với chiều sâu văn hóa dân tộc thông qua nghệ thuật thư pháp chữ Việt. Dự án này lấy cảm hứng từ khẩu hiệu ‘Tâm họa chữ, chữ hiện tâm’, biểu thị rằng chỉ khi biết rèn luyện nội tâm, người trẻ mới có thể vững vàng trên hành trình phát triển bản thân.

Đặc biệt, không gian trưng bày thư pháp trong dự án ‘Họa tâm’ đã thu hút sự chú ý của nhiều người. Tại đây, các tác phẩm của nhà thư pháp Nguyễn Hiếu Tín – Thạc sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa nổi tiếng, người đã cống hiến nhiều năm cho việc bảo tồn và phát huy nghệ thuật thư pháp Việt, được trưng bày. Những tác phẩm thư pháp không chỉ là nghệ thuật trình bày chữ viết đơn thuần mà còn đại diện cho bản sắc văn hóa, triết lý sống và đời sống nội tâm của người Việt.

Theo ông Nguyễn Hiếu Tín, thư pháp Việt là một loại hình nghệ thuật cần được bảo tồn và phát huy trong đời sống đương đại. Quá trình thực hiện điều này đòi hỏi sự kết nối giữa thế hệ đi trước và lớp trẻ hôm nay thông qua giáo dục, nghệ thuật và thực hành sáng tạo. Thông qua những nỗ lực này, hy vọng rằng nghệ thuật thư pháp Việt sẽ tiếp tục được phát triển và không bị mai một.

Dự án ‘Họa tâm’ của nhóm sinh viên Bút Team đã thành công trong việc giới thiệu đến công chúng một loại hình nghệ thuật truyền thống. Đồng thời, dự án cũng thể hiện được góc nhìn sáng tạo và sự gắn bó sâu sắc với văn hóa dân tộc của nhóm. Hơn cả một đêm trình diễn nghệ thuật, ‘Họa tâm’ khơi gợi suy nghĩ về trách nhiệm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa trong bối cảnh hiện nay. Đó là lời tri ân dành cho ngôn ngữ mẹ đẻ, và cũng là lời nhắn gửi về sự tiếp nối, về những điều không nên để mai một.

Qua dự án ‘Họa tâm’, nhóm sinh viên Bút Team đã thể hiện được niềm đam mê và trách nhiệm của mình đối với văn hóa dân tộc. Chúng ta hy vọng rằng sẽ có nhiều dự án tương tự được thực hiện trong tương lai, nhằm tiếp tục giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của người Việt.

FPT Polytechnic TPHCM đã tạo điều kiện cho sinh viên của mình phát triển và thể hiện ý tưởng của mình thông qua các dự án thực tế như ‘Họa tâm’. Các dự án này không chỉ giúp sinh viên phát triển kỹ năng chuyên môn mà còn giúp họ gắn bó và hiểu rõ hơn về văn hóa dân tộc.

Việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông tại xã biên giới Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng, đang trở thành một mục tiêu quan trọng trong việc phát triển bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Với mục tiêu đánh thức niềm tự hào và biến di sản thành tài sản, mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống gắn với du lịch đã được triển khai.

Người M’Nông sở hữu một kho tàng văn hóa phong phú, với những phong tục tập quán được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, trước những tác động của đời sống kinh tế – xã hội, vùng đồng bào dân tộc M’Nông đang đứng trước nguy cơ mai một các giá trị văn hóa truyền thống. Sự thay đổi phương thức sản xuất, chuyển đổi cây trồng và quá trình hội nhập văn hóa đương đại đã tác động sâu sắc đến đời sống văn hóa của người M’Nông.

TS. Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam, cho rằng để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, cần kiểm kê và số hóa để lưu giữ; và thực hiện truyền dạy, kết nối thế hệ, qua đó giúp mạch nguồn truyền thống được duy trì, phát triển một cách bền vững hơn.

Mô hình bảo tồn và phát huy văn hóa M’Nông đã được ra mắt vào ngày 28/6 vừa qua. Dự án nằm trong khuôn khổ dự án 06 ‘Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch’ thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 trên địa bàn huyện biên giới Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông (cũ), nay là xã Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng.

Dự án đã tổ chức truyền dạy cồng chiêng, múa, ẩm thực truyền thống, dệt thổ cẩm, đan lát và quy trình làm rượu cần tại cộng đồng bon Bu N’Drung. Các buổi tập huấn chuyên sâu với sự tham gia của các chuyên gia về di sản văn hóa các dân tộc, kỹ năng thực hiện bảo tồn và phát triển văn hóa trên địa bàn, đã giúp ‘đánh thức’ khả năng trình diễn nghệ thuật dân gian, phát triển du lịch bằng cách ‘biến di sản thành tài sản’, tạo sinh kế cho cộng đồng một cách bền vững.

Mô hình đã được bàn giao cho chính quyền xã Tuy Đức mới để tiếp tục vận hành và phát huy, có chương trình kết nối các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục địa phương; tạo liên kết gắn với các điểm du lịch – tài nguyên tự nhiên và nhân văn trên địa bàn. Đồng thời, kết nối với các tour-tuyến giới thiệu Nhà văn hóa cộng đồng, không gian trưng bày ‘Hội tụ sắc màu văn hóa truyền thống M’Nông’ và không gian nghệ thuật biểu diễn cồng chiêng, dân ca, dân vũ; cùng trải nghiệm ẩm thực ‘hương vị rừng, hương vị suối’… để trở thành điểm đến hấp dẫn.

Với mong muốn biến di sản thành tài sản, mô hình này không chỉ gắn kết du lịch với phát triển kinh tế, tạo thêm nguồn thu cho địa phương, mà còn nâng cao ý thức của người dân về vốn giá trị truyền thống, bảo tồn các giá trị văn hóa M’Nông, và tăng cường sự kết nối cộng đồng.

Lào Cai, một tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam, đã trải qua một quá trình hợp nhất lịch sử vào năm 1992, kết hợp hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái thành một tỉnh duy nhất. Sự kiện này không chỉ mang ý nghĩa về mặt hành chính và tổ chức bộ máy mà còn đại diện cho một cuộc tái cơ cấu không gian phát triển ở quy mô vùng. Điều này cho phép Lào Cai định hình lại chiến lược tăng trưởng trong dài hạn, trong đó du lịch được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn.

Lào Cai hiện nay sở hữu hệ thống tài nguyên du lịch đặc biệt phong phú và đa dạng, tạo điều kiện thuận lợi để trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn. Các điểm đến nổi tiếng như Sa Pa, Bắc Hà, Y Tý và các khu vực như Mù Cang Chải, Suối Giàng, Văn Chấn, Trạm Tấu, Yên Bình đã tạo nên một hệ sinh thái du lịch liên hoàn và đa dạng. Theo số liệu mới nhất, trong 6 tháng đầu năm, Lào Cai đã đón 7,3 triệu lượt khách và đạt doanh thu hơn 21.130 tỷ đồng. Thị trường khách nội tỉnh đang có sự chuyển dịch rõ nét với những hành trình ngắn theo mô hình ‘vòng tròn’, giúp phân bổ lại dòng khách và giảm tải cho các điểm đến truyền thống.

Tuy nhiên, để biến lợi thế thành sức mạnh và tiềm năng thành sản phẩm, Lào Cai cần giải quyết một số thách thức. Hiện nay, phần lớn các địa phương và điểm đến mới trong tỉnh vẫn đang làm du lịch theo hướng tự phát, thiếu liên kết vùng và thiếu sự dẫn dắt của quy hoạch chiến lược. Chất lượng nguồn nhân lực du lịch cũng là một thách thức cần được quan tâm. Để giải quyết vấn đề này, cần có chiến lược đào tạo và tái đào tạo nguồn nhân lực du lịch, từ cán bộ quản lý, hướng dẫn viên, đến người dân làm du lịch cộng đồng.

Chuyển đổi số trong du lịch cũng là một khâu đột phá cần thực hiện ngay. Việc số hóa dữ liệu điểm đến, bản đồ du lịch điện tử, ứng dụng di động hỗ trợ du khách, thanh toán không tiền mặt, quản lý phản hồi dịch vụ… cần được tích hợp đồng bộ và đưa vào vận hành thực tế. Điều này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả quản lý mà còn nâng cao trải nghiệm của du khách.

Lào Cai đang có tất cả điều kiện cần để phát triển du lịch bền vững. Điều còn thiếu là sự vào cuộc mạnh mẽ của toàn hệ thống chính trị – doanh nghiệp – người dân. Nếu biết khơi thông điểm nghẽn, đầu tư đúng trọng điểm, phát triển đúng chiều sâu, Lào Cai hoàn toàn có thể trở thành một trung tâm du lịch bền vững của cả vùng trung du và miền núi Bắc bộ trong những năm tới. Việc phát triển du lịch không chỉ góp phần vào tăng trưởng kinh tế mà còn giúp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, tự nhiên của tỉnh.

Du lịch vùng cao đang trải qua một cuộc bứt phá mạnh mẽ nhờ vào chuyển đổi số và tinh thần chủ động từ người dân bản địa. Những người dân này đang trở thành người kể chuyện chân thực nhất về văn hóa, phong tục quê hương mình, góp phần quảng bá bản sắc văn hóa đến với công chúng.

Tại tỉnh Tuyên Quang, làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông ở thôn Pả Vi Hạ đã trở thành biểu tượng cho sự vươn lên của người dân bản địa. Với 19 hộ dân tham gia mô hình homestay, họ không chỉ kinh doanh mà còn gìn giữ phong tục truyền thống. Anh Nùng Thanh Sấn, chủ homestay Meo Vac Ethnic, là một trong những người tiên phong khai phá cách làm du lịch mới bằng cách quay video, viết bài và chia sẻ văn hóa Mông trên TikTok và Facebook. Việc sử dụng các nền tảng mạng xã hội đã giúp anh Sấn và nhiều người dân khác tiếp cận được với khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới.

Chuyển đổi số đang mở ra bước ngoặt cho du lịch vùng cao Việt Nam. Tại Bản Liền và Y Tý, Lào Cai, người dân bản địa đã biết tận dụng mạng xã hội, video và QR code để quảng bá văn hóa và thu hút khách. Họ không chỉ làm du lịch mà còn trở thành người kể chuyện sinh động nhất về chính quê hương mình. Việc tự tay giới thiệu về văn hóa, phong tục của bản thân đã giúp người dân bản địa tự tin hơn trong việc quảng bá bản sắc văn hóa.

Trưởng ban quản lý Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông, Chu Minh Quang, cho biết rằng chuyển đổi số là cách nhanh nhất để người dân vùng cao tự quảng bá chính mình. Quan trọng nhất vẫn là thay đổi tư duy để người dân hiểu rằng chính họ là người kể chuyện hấp dẫn nhất về bản làng mình. Việc này không chỉ giúp người dân bản địa tự tin hơn mà còn giúp du lịch vùng cao phát triển bền vững.

Tuy nhiên, vẫn còn những điểm nghẽn cần được khai thông, như hạ tầng viễn thông chưa đồng đều, khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn chênh lệch và thiếu đội ngũ hướng dẫn có chuyên môn. Hơn thế, chuyển đổi số nếu không đi kèm gìn giữ bản sắc sẽ dễ dẫn đến thương mại hóa văn hóa. Điều này đòi hỏi sự quan tâm và đầu tư nhiều hơn từ các cấp chính quyền và tổ chức.

Để du lịch vùng cao phát triển bền vững, tỉnh Lào Cai đang kiện toàn bộ máy quản lý, phát triển nhân lực, thúc đẩy số hóa, bảo vệ môi trường và hợp tác quốc tế. Mục tiêu đến năm 2030 là đón 15 triệu lượt khách, doanh thu trên 71.000 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 65.000 người. Với những nỗ lực và quyết tâm, du lịch vùng cao Việt Nam đang có những bước tiến mới, góp phần phát triển kinh tế và bảo tồn bản sắc văn hóa.

Điện Biên – Một vùng đất với thiên nhiên hùng vĩ, lịch sử cách mạng hào hùng và bản sắc văn hóa đặc sắc của các dân tộc, khí hậu trong lành, là nơi hội tụ tinh hoa của vùng Tây Bắc. Với nhiều tiềm năng và lợi thế, tỉnh Điện Biên đang nỗ lực phấn đấu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Điện Biên là phên giậu vững chắc của vùng Tây Bắc, nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên đã có nhiều đóng góp to lớn trong các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ đất nước. Với 19 dân tộc anh em cùng sinh sống, mỗi dân tộc đều có những di sản văn hóa riêng rất độc đáo, tạo nên bức tranh văn hóa các dân tộc Điện Biên đa dạng và phong phú.

Cách đây 71 năm, Chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử ‘Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu’ góp phần quyết định vào thắng lợi hoàn toàn của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân xâm lược. Những giá trị to lớn của quần thể Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ, với 46 điểm di tích thành phần là di tích có giá trị, vai trò đặc biệt quan trọng, là biểu tượng của truyền thống lịch sử vẻ vang, hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Cùng bản sắc văn hóa của 19 dân tộc và danh lam thắng cảnh hùng vĩ, mang vẻ đẹp riêng đã và đang góp phần hình thành sản phẩm du lịch chủ đạo, mang đặc trưng của tỉnh Điện Biên. Đặc biệt, Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Điện Biên về phát triển du lịch Điện Biên đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã đề ra mục tiêu du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, điểm du lịch hấp dẫn của khu vực Tây Bắc và cả nước.

Tỉnh Điện Biên đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp nhằm xây dựng các sản phẩm du lịch đặc sắc, khác biệt và có khả năng cạnh tranh, hướng tới phát triển du lịch bền vững. Trong năm 2025, với hàng loạt các sự kiện tiêu biểu được tổ chức như Lễ hội Hoa Ban năm 2025 và Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc tỉnh Điện Biên lần thứ 8; show diễn thực cảnh ‘Huyền tích Uva’; Lễ hội Hoa Anh Đào, Lễ hội Thành Bản Phủ; Liên hoan Nghệ thuật Xòe Thái… với nhiều hoạt động đặc sắc đã thu hút đông đảo du khách.

Để ngành ‘công nghiệp không khói’ ngày càng phát triển, tỉnh Điện Biên đã chú trọng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc gắn với phát triển du lịch; đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trên cơ sở khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế về du lịch lịch sử – tâm linh; du lịch bản sắc văn hóa dân tộc, khám phá cảnh quan thiên nhiên; du lịch nghỉ dưỡng, giải trí, chăm sóc sức khỏe, du lịch mạo hiểm, thể thao khám phá, du lịch làng nghề.

Tỉnh Điện Biên hiện có 22 di sản đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Trong đó, 2 di sản ‘Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam’ và di sản ‘Nghệ thuật xòe Thái’ được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Hệ thống di sản văn hóa vật thể của tỉnh Điện Biên gắn với điều kiện địa lý, tự nhiên, với đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân. Mỗi nếp nhà, mỗi phong tục của các dân tộc đã góp phần làm nên một Điện Biên giàu bản sắc.

Để đưa ngành ‘công nghiệp không khói’ ngày càng phát triển gắn với bảo vệ, gìn giữ tài nguyên văn hóa, tỉnh Điện Biên cần xây dựng và định vị thương hiệu du lịch địa phương bằng các sản phẩm du lịch độc đáo, gắn với bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc ở Điện Biên. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật, hạ tầng giao thông, hạ tầng du lịch gắn với việc bảo tồn các giá trị tài nguyên thiên nhiên, lưu giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc.

Với hành trang Chiến thắng Điện Biên Phủ ‘lừng lẫy 5 châu, chấn động địa cầu’ và những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của các dân tộc, Điện Biên đang từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành một trong những trung tâm du lịch hấp dẫn của khu vực Tây Bắc và cả nước.