Vào năm 1925, tại Hà Nội, Trường Mỹ thuật Đông Dương ra đời dưới sự lãnh đạo của hoạ sĩ người Pháp Victor Tardieu, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Đây là nền tảng đào tạo mỹ thuật chính quy đầu tiên tại Việt Nam, được xây dựng theo mô hình phương Tây. Trong hơn 20 năm hoạt động, trường đã đào tạo trên 100 sinh viên tốt nghiệp chất lượng cao, nhiều người trong số đó đã trở thành họa sĩ nổi tiếng trên thế giới.

Một số cái tên tiêu biểu bao gồm Tô Ngọc Vân, Lê Phổ, Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Phan Chánh, Vũ Cao Đàm. Các nghệ sĩ này đã góp phần tạo nên một giai đoạn rực rỡ trong lịch sử phát triển mỹ thuật Việt Nam, khi tinh thần thử nghiệm và sự giao thoa giữa nghệ thuật phương Đông cổ truyền và lối vẽ hàn lâm của Châu Âu đã tạo nên những tác phẩm đặc sắc.

Triển lãm ‘Những gốc rễ không ngừng vươn’ đưa người xem trở lại Thời kỳ Đông Dương (1925-1945), một thời kỳ quan trọng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Tại đây, người xem có thể chiêm ngưỡng các tác phẩm của các danh họa như Mai Trung Thứ, Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Vũ Cao Đàm, Trần Văn Cẩn…

Mai Trung Thứ, một trong những họa sĩ tiêu biểu của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam, đã thực hiện nhiều tác phẩm dựa trên các nguyên tác của các danh họa phương Tây. Bức tranh ‘Mona Lisa’ (1974) của ông là một ví dụ điển hình. Đây là bức tranh thứ 3 do Mai Trung Thứ vẽ lại từ nguyên tác của danh họa Leonardo da Vinci.

Tuy là tác phẩm phái sinh, ‘Mona Lisa’ của Mai Trung Thứ lại nổi bật với khả năng chuyển ngữ văn hóa, kết hợp giữa hội họa Đông – Tây, vừa tôn vinh tinh thần Phục Hưng, vừa khẳng định bản sắc Việt Nam. Bức tranh này được thể hiện trên lụa, chất liệu yêu thích của Mai Trung Thứ, với một phong cách đặc trưng Á Đông.

Trường Mỹ thuật Đông Dương chính là nơi khai sinh nền hội họa hiện đại Việt Nam, giúp định hình phong cách kết hợp kỹ thuật phương Tây với bản sắc Việt. Các cựu sinh viên của trường đã mở đường cho các thể loại mới như tranh lụa, sơn mài, trở thành phong cách đặc sắc cho mỹ thuật Việt Nam. Hiện nay, trường đã đổi tên và hoạt động dưới tên Đại học Mỹ thuật Việt Nam.

Bảo tàng Nghệ thuật Quang San vừa tổ chức buổi khai mạc chuyên đề ‘Những gốc rễ không ngừng vươn’, giới thiệu một tác phẩm đặc biệt của danh họa Mai Trung Thứ, lần đầu tiên được trưng bày trước công chúng. Đây là một sự kiện đáng chú ý trong thế giới nghệ thuật Việt Nam, với sự tham gia của nhiều danh họa nổi tiếng.

Nhà nghiên cứu Ace Lê nhận định, Mai Trung Thứ được xem là họa sĩ thấm đẫm văn hóa Việt và luôn đau đáu gìn giữ bản sắc cho nhiều bộ môn nghệ thuật. Ông thường Việt hóa các tác phẩm nổi tiếng trong hội họa Tây phương, mang đậm tính dân tộc. Điều này thể hiện rõ ràng trong tác phẩm nổi bật của ông, phiên bản bức Mona Lisa năm 1974, khi ông đã 68 tuổi.

Tác phẩm này được thực hiện với chất liệu bột màu trên lụa, giữ nguyên tỷ lệ của bản gốc nhưng truyền tải tinh thần Việt qua tranh. Nàng Mona Lisa của ông mang đậm nét phụ nữ Việt Nam với chiếc khăn voan xanh trùm đầu, làn da mang màu vàng đậm, cho thấy bản sắc dân tộc được nhấn mạnh. Cảnh phía sau là hoàng hôn trên vịnh Hạ Long, một danh thắng nổi tiếng của Việt Nam.

Nhà nghiên cứu Ace Lê cho rằng, sự thay đổi này tượng trưng cho người phụ nữ đã trải qua nhiều sự kiện đặc biệt trong cuộc đời. Khi Mai Trung Thứ vẽ người phụ nữ, nó còn là biểu tượng bản sắc Việt Nam mà ông luôn tìm kiếm trong hội họa. Điều này cho thấy sự quan tâm của ông đến việc bảo tồn và quảng bá văn hóa Việt Nam thông qua nghệ thuật.

Buổi trưng bày còn có sự tham gia của nhiều danh họa khác như Lê Phổ, Lê Thị Lựu, Tô Ngọc Vân, Vũ Cao Đàm…, những người đã có đóng góp lớn trong thời kỳ đầu của mỹ thuật Việt Nam. Sự có mặt của họ đã làm cho triển lãm trở nên đa dạng và phong phú hơn.

Triển lãm mở cửa đón khách từ ngày 1/8, mang đến cơ hội chiêm ngưỡng các tác phẩm đặc biệt và góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam đương đại. Khách tham quan có thể tận hưởng không khí nghệ thuật đặc biệt và tìm hiểu thêm về lịch sử và văn hóa của Việt Nam thông qua các tác phẩm nghệ thuật.

Với sự kiện này, Bảo tàng Nghệ thuật Quang San tiếp tục khẳng định vai trò của mình trong việc bảo tồn và quảng bá văn hóa Việt Nam. Triển lãm ‘Những gốc rễ không ngừng vươn’ sẽ là một điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích nghệ thuật và văn hóa Việt Nam.

Tác giả của bài viết hy vọng rằng, qua sự kiện này, công chúng sẽ có thể tìm hiểu thêm về nghệ thuật và văn hóa của Việt Nam, cũng như đánh giá cao sự đóng góp của các danh họa trong việc bảo tồn và quảng bá bản sắc dân tộc.

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam vừa ra mắt chuỗi chương trình “Những nẻo đường nghệ thuật”, một sự kiện nhằm tạo điều kiện cho nghệ sĩ và công chúng có không gian giao lưu, đối thoại về sáng tạo. Chương trình khai mạc đã diễn ra vào ngày 26/7 với buổi hội thảo nghệ thuật (art talk) đặc biệt cùng nữ họa sĩ Trần Thanh Thục. Tại đây, bà đã chia sẻ hành trình nghệ thuật độc đáo của mình với chất liệu vải.

Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, ông Nguyễn Anh Minh, cho biết chuỗi chương trình này hướng đến việc chia sẻ những hành trình sáng tạo độc đáo của nghệ thuật Việt Nam đương đại. Qua đó, kết nối nghệ sĩ và công chúng, ông Minh kỳ vọng rằng chương trình sẽ trở thành cầu nối sáng tạo giữa nghệ sĩ và công chúng, là nơi nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật và lan tỏa những giá trị thẩm mỹ sâu sắc trong đời sống đương đại.

Họa sĩ Trần Thanh Thục là một cái tên nổi tiếng với niềm đam mê hội họa mãnh liệt. Với hơn bốn thập kỷ cống hiến cho nghệ thuật, bà đã không ngừng sáng tác bằng chất liệu tranh vải. Các tác phẩm của họa sĩ không chỉ dừng lại ở việc là những bức tranh đẹp mà còn chứa đựng những câu chuyện giàu ý nghĩa về tình yêu quê hương đất nước, về bản sắc văn hóa đa dạng của mọi vùng miền trên đất nước.

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam bày tỏ hy vọng rằng chuỗi chương trình này sẽ đóng góp vào việc đưa nghệ thuật tạo hình đến gần hơn với cộng đồng. Thông qua những hình thức trải nghiệm chân thực, sống động và nhân văn, dự án này kỳ vọng sẽ mở ra một cánh cửa để công chúng tiếp cận và tìm hiểu sâu sắc hơn về nghệ thuật, cũng như tôn vinh những giá trị văn hóa và sáng tạo của dân tộc.

Với việc tổ chức chuỗi chương trình “Những nẻo đường nghệ thuật”, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam không chỉ thể hiện vai trò là nơi lưu giữ và trưng bày các tác phẩm nghệ thuật, mà còn là một không gian sống động cho các hoạt động sáng tạo, đối thoại và giao lưu giữa nghệ sĩ và công chúng. Điều này cũng thể hiện nỗ lực của bảo tàng trong việc xây dựng một cộng đồng nghệ thuật năng động, đa dạng và giàu bản sắc.

Lê Thiết Cương, một cái tên đã trở thành biểu tượng của sự đam mê và tận tâm với nghệ thuật, đã ra đi vào ngày 17/7/2025, để lại niềm tiếc thương sâu sắc trong giới nghệ thuật và những người yêu văn hóa. Sự ra đi của ông như một sự mất mát lớn lao, không chỉ với gia đình và bạn bè, mà còn với cả nền nghệ thuật Việt Nam.

Nhớ đến Lê Thiết Cương, người ta nhớ đến những câu chuyện về hội họa, về những chia sẻ chân thành và sâu sắc về đời sống và văn hóa, đặc biệt là sự đam mê với gốm. Ông sinh năm 1962, là một họa sĩ có phong cách riêng biệt, với triết lý về tối giản trong nghệ thuật. Lê Thiết Cương đã chọn “con đường tối giản để đi về bến của mình”, như một cách để tìm kiếm sự bình yên trong cuộc sống và nghệ thuật.

Gốm là một chất liệu mà Lê Thiết Cương đặc biệt yêu thích và dành nhiều tâm sức để nghiên cứu và phát triển. Ông đã dành nhiều thời gian để học hỏi và tìm hiểu về gốm, từ men, từ than củi, từ lò, từ nhiệt độ… cho đến việc vẽ họa tiết lên sản phẩm trước khi cho vào lò nung. Sự đam mê với gốm của ông đã dẫn đến nhiều triển lãm và hoạt động nghệ thuật đặc biệt, thể hiện sự sáng tạo và tài năng của mình.

Năm 2022, Lê Thiết Cương cùng với một số nghệ sĩ khác đã tổ chức triển lãm “Con giống” tại Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng. Triển lãm này đã để lại nhiều dấu ấn trong đời sống mỹ thuật của Đà Nẵng, thể hiện sự đa dạng và phong phú của nghệ thuật đương đại Việt Nam. Ông cũng đã dành nhiều tâm sức để thúc đẩy sáng tạo nghệ thuật cho các nghệ sĩ trẻ, trong đó có Lê Ngọc Thuận, chủ nhân của Cococasa Gallery tại Hội An.

Với gốm, Lê Thiết Cương không chỉ thấy được cái hay và cái đẹp, mà còn thấy được sự kết nối giữa trời và người nghệ nhân. Ông đã khẳng định rằng gốm Việt Nam có giá trị cao và độc đáo, được thế giới công nhận. Qua những hoạt động nghệ thuật của mình, Lê Thiết Cương đã để lại nhiều ân tình cho giới nghệ thuật và những người yêu văn hóa.

Một trong những triển lãm đáng chú ý của Lê Thiết Cương là “Gốm Thiệp”, được tổ chức tại Hội An vào tháng 6 vừa qua. Đây là một triển lãm đặc biệt, với gốm là chất liệu chính, thể hiện sự sáng tạo và tài năng của ông. Ông cũng đã có những chia sẻ sâu sắc về nghệ thuật và cuộc sống, như khi ông nói về chiếc then cửa nghệ thuật, rằng nó đã giữ yên được cho ngôi nhà, giữ yên được lòng người, thì mới có thể giúp cho dân tộc này đi qua được “mùa chiến tranh” để đến với hòa bình.

Dù đã ra đi, nhưng những tư tưởng và triết lý về nghệ thuật của Lê Thiết Cương sẽ còn mãi là một phần của di sản văn hóa Việt Nam. Ông đã để lại nhiều cảm hứng và động lực cho các nghệ sĩ trẻ, và những người yêu văn hóa, để tiếp tục phát triển và sáng tạo trong lĩnh vực nghệ thuật. Tìm hiểu thêm về sự nghiệp của Lê Thiết Cương và khám phá các tác phẩm nghệ thuật của ông.

Trong suốt sự nghiệp của mình, Lê Thiết Cương đã tổ chức nhiều triển lãm và hoạt động nghệ thuật, thể hiện sự đam mê và tận tâm với nghệ thuật. Ông đã trở thành một biểu tượng của sự sáng tạo và tài năng trong lĩnh vực nghệ thuật Việt Nam.