COMPLEX01 tại Hà Nội đã trở thành điểm đến của một sự kiện nghệ thuật đặc biệt vào một buổi chiều giữa tháng 7 vừa qua. Sự kiện ‘Hạ hồi Talkshow’ với chủ đề ‘Khi truyền thống chạm tới chương mới’ đã tái hiện những nhịp đập sống động của nghệ thuật tuồng, loại hình sân khấu bác học hàng trăm năm tuổi.

Sự kiện không chỉ mang đến cơ hội để công chúng trải nghiệm không gian trưng bày các sưu tập mũ, áo, đạo cụ tuồng cổ mà còn cho phép họ được ‘sống’ cùng hơi thở tuồng qua trích đoạn ‘Hồ Nguyệt Cô hóa cáo’ do Nghệ sĩ Nhân dân Xuân Quý và Nghệ sĩ Ưu tú Bích Tần thể hiện.

Phần trò chuyện cởi mở và nhiệt huyết của nguyên Phó Giám đốc Nhà hát Tuồng Việt Nam Tạ Văn Sốp, người đã gắn bó với tuồng suốt 45 năm qua, đã mang đến cho khán giả nhiều kiến thức lý thú. Từ nội dung đề cao tư tưởng trung quân ái quốc, trọng đạo lý cho đến những lề lối, nguyên tắc, phương pháp cách điệu, ước lệ, tượng trưng của tuồng, và cả những nét đẹp độc đáo thể hiện qua hệ thống lời thoại, âm nhạc, mỹ thuật, hát, múa, hóa trang, biểu diễn…

Điều thú vị nhất là khi nghệ sĩ Tạ Văn Sốp chia sẻ những kinh nghiệm và kiến thức về tuồng, hai nghệ sĩ Xuân Quý và Bích Tần luôn sẵn sàng ‘thị phạm’ để minh họa, mang đến cho người xem những hình dung trực quan sống động.

‘Hạ hồi Talkshow’ không chỉ tạo nên không gian đối thoại kết nối chuyên gia, nghệ sĩ và công chúng mà còn gợi mở những góc tiếp cận mới để nghệ thuật truyền thống không lạc nhịp trong dòng chảy thời đại.

Dự án ‘Hạ hồi’ là một chuỗi hoạt động được lên kế hoạch và thực hiện bởi một nhóm những người trẻ cùng chung tình yêu văn hóa dân tộc. Trưởng ban tổ chức Bùi Yến Linh cho biết, dự án này hy vọng có thể nối bước cha ông trên hành trình gìn giữ, làm sống lại những di sản nghệ thuật truyền thống.

Trong năm nay, ‘Hạ hồi’ sẽ tập trung vào nghệ thuật tuồng với một chuỗi các hoạt động trên đa nền tảng online và offline. Gần nhất là ‘Hạ hồi Tour’ với chủ đề ‘Dòng chảy của tuồng’ sẽ diễn ra vào ngày 16/8/2025, đưa du khách đến với Bắc Ninh để thưởng thức trích đoạn tuồng tại sân khấu thực cảnh.

Dự án ‘Hạ hồi’ cũng bao gồm ‘Hạ hồi Podcast’ với chủ đề ‘Giấc mộng về tuồng’, dự kiến thực hiện trong 3 tháng từ tháng 9 đến 12/2025, kể lại những ký ức nghề và chuyện hậu trường của các nghệ sĩ, chuyên gia dưới định dạng âm thanh và video podcast.

Bộ phim tài liệu ‘Hạ hồi – Mộng ký mẫn tuồng’ sẽ là kết thúc của dự án, góp phần truyền tình yêu và cảm hứng với tuồng thông qua ngôn ngữ điện ảnh.

Thế hệ trẻ hôm nay không quay lưng mà đang nỗ lực ‘chắp cánh’ để nghệ thuật truyền thống thăng hoa. Những dự án như ‘Hạ hồi’ chính là hướng đi hiệu quả để nhóm lên sự quan tâm, tình yêu và trách nhiệm gìn giữ những giá trị văn hóa của cha ông.

Ngày 18/6, tại Hà Nội, chương trình nghệ thuật “Lời tuồng – Tiếng trẻ” đã diễn ra với sự phối hợp giữa nhóm sinh viên thuộc dự án Tuồng Tân Tích và Nhà hát Tuồng Việt Nam. Sự kiện bao gồm chuỗi hoạt động như talkshow, biểu diễn nghệ thuật và workshop trải nghiệm.

Nghệ thuật Tuồng dưới góc nhìn hiện đại

Chương trình mở đầu bằng trích đoạn kinh điển Hồ Nguyệt Cô hóa cáo do các nghệ sĩ Nhà hát Tuồng Việt Nam trình diễn, mang đến màn khởi đầu ấn tượng và đầy màu sắc truyền thống.

[Trích đoạn “Hồ Nguyệt Cô hóa cáo” được NSƯT Lộc Huyền và Mạnh Linh thể hiện trên sân khấu align=”aligncenter” width=”650″] Trích đoạn tuồng truyền thống[/caption]

Sau phần biểu diễn, chương trình tiếp nối với phần giao lưu giữa nghệ sĩ và sinh viên. NSƯT Lộc Huyền và NSƯT Trần Long đã chia sẻ những câu chuyện hậu trường thú vị, khơi gợi tình yêu với nghệ thuật Tuồng trong lòng người trẻ.

Trần Ngọc Đức, đại diện nhóm dự án, cho biết: “Tuồng là di sản văn hóa quý báu, nhưng sẽ sống động hơn khi được kể bằng giọng nói, cảm xúc và ngôn ngữ của người trẻ hôm nay.”

Talkshow với chủ đề Truyền thông trong thời đại số – Làm sao để đưa nghệ thuật truyền thống đến gần hơn với khán giả trẻ? đã thu hút sự quan tâm lớn. Hai diễn giả Gen Z, Bùi Yến Linh và Vũ Khánh Linh, đã chia sẻ cách làm truyền thông sáng tạo, ứng dụng công nghệ để “trẻ hóa” sân khấu truyền thống.

Điểm nhấn của chương trình là workshop trải nghiệm Chạm tuồng, nơi sinh viên được hướng dẫn hóa trang và thực hành các động tác biểu diễn cơ bản dưới sự dẫn dắt của nghệ sĩ.

[Nhiều sinh viên ngành Truyền thông đa phương tiện lần đầu trải nghiệm hóa trang theo phong cách tuồng truyền thống align=”aligncenter” width=”650″] Trải nghiệm làm đẹp truyền thống[/caption]

Ngô Thế Quân, sinh viên chuyên ngành Truyền thông đa phương tiện, chia sẻ: “Sau khi được xem tuồng và lắng nghe chia sẻ từ nghệ sĩ, mình nhận ra tuồng không hề xa lạ hay cũ kỹ. Nếu có cách tiếp cận phù hợp, nghệ thuật truyền thống hoàn toàn có thể chạm tới cảm xúc của người trẻ.”

NSƯT Nguyễn Kiều Oanh nhấn mạnh: “Những dự án do sinh viên thực hiện như Tuồng Tân Tích là minh chứng cho thấy thế hệ trẻ có thể trở thành cầu nối giữa di sản văn hóa và đời sống hiện đại.”

Sự kiện kết thúc với phần chụp ảnh lưu niệm, ghi lại khoảnh khắc “Lời tuồng” được cất lên bằng tinh thần sáng tạo của những sinh viên trẻ, mở ra hướng đi mới cho nghệ thuật dân tộc.